Fas, resmi adıyla Fas Krallığı, Kuzey Avrupa’da yer alan ülkelerden bir tanesidir. Başkenti Rabat şehri olan Fas Krallığı’nın en büyük şehri ise Kazablanka’dır. Atlantik Okyanusu’ndan itibaren Cebelitarık Boğazı’nı çevreleyerek Akdeniz’de son bulan bir sahil şeridine sahip olan Fas Krallığı’nın komşuları Cezayir, Moritanya, İspanya ve Batı Sahra’dır. Parlamenter monarşi ile yönetilen Fas Krallığı’nın etnik guruplarını %99’luk kısımla Araplar ve Berberiler, %1’lik kısımla da diğer etnik guruplar oluşturmaktadır. Toplam yüzölçümü 446,550 km2 olan Fas Krallığı’nın toplam nüfusu ise 2004 sayımı verilerine göre 29 milyon 680 bin 69 kişi, 2009 tahmini verilerine göre 32 milyon 725 bin 847 kişidir. Resmi para birimi Fas Dirhemi ve resmi dilleri Arapça ve Berbericedir. Günümüzdeki Fas topraklarının ilk yerleşimi Cilalı Taş Devri’ne kadar uzanmaktadır. Roma idaresine, Avrupa idaresine ve daha pek çok idareye bağlanan Fas Krallığı, birçok medeniyetin kültürünü de bünyesinde taşımaktadır.
Afrika’nın kuzeybatı kısmında yer alan Fas Krallığı, Cebelitarık Boğazı ve Akdeniz’in kıyılarını birbirinden ayırmaktadır. Atlas Dağları’nın başlangıcına denk gelen Fas Krallığı, Afrika’nın en yüksek 2.zirvesi olan Toubkal Doruğu’na sahiptir. Ağırlıklı olarak Akdeniz ikliminin etkisi altında olan Fas Krallığı’nda yer yer çöl iklimi de görülmektedir.
Afrika’nın en büyük 5.ekonomisine sahip olan Fas Krallığı, Cezayir’den sonra Mağrip’in de ikinci büyük ekonomisini oluşturmaktadır. Ülkenin en büyük ekonomik getirisini tarım oluşturmaktadır. Tarımın yanı sıra kimya ve gübre sanayisi ve küçük el sanatları da ülke ekonomisinin dilimleri arasında yer almaktadır. Yer altı kaynakları da ülke ekonomisinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Yer altı kaynaklarının başlıca unsurlarını fosfat, arsenik, manganez, nikel, demir ve kobalt oluşturmaktadır. Ülkenin enerji ihtiyacının büyük bir bölümü hidroelektrik santrallerden sağlanmaktadır.
Afrika Kıtası’nda yer almasına rağmen Afrika Birliği kuruluşuna üye olmayan tek ülke Fas Krallığı’dır. Avrupa Birliği üyesi olmamasının nedeni, Avrupa Birliği görüşlerine göre Fas Krallığı’nın Batı Sahra bölgesine haksız yere girmesidir. Avrupa Birliği’ne üye olmamasının dışında Fas Krallığı; Büyük Mağrip Birliği, Akdeniz Diyaloğu, G-77, İslam Konferansı Örgütü, Frankofoni ve Arap Ligi’nin üyesidir.
Fas Krallığı sahip olduğu tarihi bölgeler, Mağribi mimarisi ve sanatsal dekorasyonlar ile keşfedilmesi gereken ülkeler arasında yer almaktadır. Mağribi mimarisinin baskın bir şekilde gözlemlenebileceği Fas Krallığı’na Fas uçak bileti veya Fas yönündeki uçuşlara ait şehir uçak bileti rezervasyonu yapılarak ulaşılabilmektedir.
Fas Krallığı’na ulaşım, karayolu ve havayolu olarak iki farklı ulaşım seçeneğiyle gerçekleşebilmektedir. Karayolu ulaşımı iki ayrı rotasyonla sağlanmaktadır. Bu rotasyonlardan bir tanesi AP-7 karayolu üzerinden gerçekleşmektedir. AP-7 karayolu üzerinden gerçekleşen karayolu ulaşımı toplam 5.434 kilometre ve 54 saat sürmektedir. İkinci rotasyon ise Anadolu Otoyolu/O-4 ve AP-7 üzerinden gerçekleşmektedir. Anadolu Otoyolu/O4 ve AP-7 üzerinden gerçekleşen karayolu ulaşımı toplam 5.866 kilometre ve 58 saat sürmektedir. AP-7 karayolu ulaşımını tercih edenlerin izlemesi gereken rota sırasıyla Kayseri, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Bolu, Düzce, Sakarya, Kocaeli, Marmara Denizi, İstanbul, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Bulgaristan, Sırbistan, Hırvatistan, Slovenya, İtalya, Fransa, İspanya ve Fas Krallığı’dır. Anadolu Otoyolu/O4 ve AP-7 karayolu ulaşımını tercih edenlerin izlemesi gereken rota ise sırasıyla Kayseri, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Bolu, Düzce, Sakarya, Kocaeli, Marmara Denizi, İstanbul, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Bulgaristan, Sırbistan, Macaristan, Slovakya, Avusturya, Almanya, İsviçre, Fransa, İspanya ve Fas Krallığı’dır.
Fas Krallığı’na karayolu ile ulaşım iki günü aşkın bir süreyle oldukça uzun saatler sürmekte ve buna bağlı olarak sıkıcı bir seyahat deneyimine dönüşmektedir. Bunun yanı sıra rotasyonda bulunan ülkelerin vize ve gümrük işlemlerinden dolayı oldukça zahmetli ve konforsuz bir seyahate neden olmaktadır. Bu nedenle Fas Krallığı’na, şehir uçak bileti veya Fas uçak bileti temin ederek ulaşımda ikinci alternatif olan havayolu ulaşımı tercih edilmelidir. Fas uçak bileti temin edilerek, Türkiye’den Fas Krallığı’na havayolu ile ulaşım yaklaşık 4 saat sürmektedir.
Türkiye’den Fas Krallığı’na şehir uçak bileti veya Fas uçak bileti satışı yapan ve doğrudan uçuş seferleri düzenleyen havayolu firmaları arasında Türk Hava Yolları (THY), Royal Air Maroc, Air Arabia Maroc ve Corendon havayolu firmaları yer almaktadır. Bu havayolu firmaları şehir uçak bileti ve Fas uçak bileti satışlarını doğrudan uçuş seferleri için gerçekleştirmektedirler. Bu havayolu firmaları dışında şehir uçak bileti veya Fas uçak bileti satışı yapan ve Avrupa aktarmalı uçuş seferleri düzenleyen havayolu firmaları arasında ise Air France, Qatar Airways, Saudia, Emirates, Etihad Airways, EgyptAir, TAP Portugal, Lufthansa, Tunisair, KLM, British Airways, JetairFly, Atlasglobal, Alitalia, Aeroflot, germanwings, Air Algerie, Corendon Dutch Airlines, Condor, Smart Wings, SunExpress ve Swiss firmaları yer almaktadır.
Fas Krallığı’nın şehir içi ulaşım altyapısı gelişmiştir fakat özellikle Kazablanka gibi büyük şehirlerde gezilecek ve görülecek yerler oldukça dağınık yerleşmiştir bu nedenle kolay ulaşım konusunda Fas Krallığı ulaşımı çok kolay olmamaktadır. Fas Krallığı’nda ulaşım seçeneklerini otobüs, tren, tramvay ve taksiler oluşturmaktadır. Ulaşım seçeneklerinden bir tanesi olan otobüsün hat ağı oldukça geniştir ve bilet ücretleri yaklaşık 3 Dirhem civarındadır. Tren ulaşımı, Fas Krallığı’nın oldukça sık kullanılan ulaşım seçenekleri arasında yer almaktadır ve Fas Krallığı içerisindeki şehirler arası ulaşımda oldukça kullanışlıdır. Bir diğer ulaşım seçeneği olan tramvay ise özellikle cazibe merkezleri olan duraklara ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Sabah saat 6 ile akşam saat 10 arasında seferleri bulunan tramvayın bilet ücretleri yaklaşık 7 Dirhem’dir. Otobüs, tren ve tramvay dışında kullanılan diğer ulaşım aracı taksiler ise en kullanışlı fakat en pahalı ulaşım seçeneğidir. Taksi ücretleri 200 ila 250 Dirhem arasında değişmektedir.
Uluslararası bir havalimanı olan Mohammed V Uluslararası Havaalanı’nın şehir merkezine uzaklığı yaklaşık olarak 30 ila 40 dakika arasındadır. Havalimanından şehir merkezine ulaşmak için taksi veya tren tercih edilebilmektedir. Tren ulaşımıyla Kazablanka’dan, Fas Krallığı’nın diğer şehirlerine de ulaşılabilmektedir. Fas Krallığı’na seyahat edecek normal (bordo) pasaportlu, hususi (yeşil) pasaportlu kişiler, hizmet (gri) pasaportlu kişiler ve diplomatik (siyah) pasaportlu kişiler, toplamda 90 günü geçmeyen konaklamalarda vizeden muaf tutulmaktadırlar.
Türkiye’de, Fas Krallığı’nın en büyük şehrindeki iki adet havalimanına şehir uçak bileti veya Fas uçak bileti satışı yapılan ve doğrudan uçuş seferleri düzenlenen havaalanları arasında sadece İstanbul havaalanları yer almaktadır. Fas Krallığı’nda bulunan diğer havaalanlarına düzenlenen uçuş seferleri ve satışı yapılan şehir uçak bileti veya Fas uçak bileti ile İstanbul havaalanları aktarmalı olarak ulaşılabilmektedir.
Türkiye’nin havaalanı bulunan diğer illerinden de, temin edilen Fas uçak bileti veya Fas yönündeki şehir uçak bileti ile İstanbul aktarmalı olarak doğrudan Kazablanka şehrine ya da önce İstanbul, sonra da yurtdışı aktarmalı olarak Fas Krallığı’na ulaşmak mümkündür.
Fas Krallığı’nda başta Kazablanka havaalanları, Marakeş Manara Havalimanı, Rabat Havalimanı, Tanca Boukhalef Havalimanı ve Agadir Havalimanı olmak üzere toplam 19 adet havaalanı bulunmaktadır.
Kazablanka Muhammed V Havaalanı Adres: 8101, Office National des Aeroports, Oasis, Casablanca, Fas Krallığı
Kazablanka Muhammed V Havaalanı Telefon: +212-0-22-539040
Marakeş Menara Havaalanı Adres: BP 13201, Marrakech, Fas Krallığı
Marakeş Menara Havaalanı Telefon: +212-0-44-44
Rabat Havaalanı Adres: Route de Meknes, Rabat, Fas Krallığı
Rabat Havaalanı Telefon: +212-0-37-808089
Agadir Havaalanı Adres: 2000, Agadir Almassira Airport, Agadir, Fas Krallığı
Agadir Havaalanı Telefon: +212-0-528-839102
Tanca Boukhalef Havaalanı Adres: Boukhalef, Tangier, Fas Krallığı
Tanca Boukhalef Havaalanı Telefon: +212-0-39-393720
Fas Krallığı’ndan Türkiye’ye geri dönüş yapmak için tıpkı Kazablanka Havalimanı’na şehir uçak bileti veya Fas uçak bileti rezervasyonu yapıldığı gibi Kazablanka şehrindeki havaalanından Türkiye’ye düzenlenen doğrudan uçuş seferine ait şehir uçak bileti rezervasyonu yaptırarak veya diğer şehirlerden Kazablanka şehrindeki havaalanına ulaşarak veya aktarmalı olarak Türkiye’ye düzenlenen doğrudan uçuş seferine ait şehir uçak bileti rezervasyonu yaptırarak, Türkiye’ye ulaşılabilmektedir.
Fas Krallığı’nda gezmeniz ve görmeniz gereken başlıca yerler;
- Morocco Active Adventures,
- Jardin Majorelle,
- Chefchaouen Old City,
- II. Hasan Camii,
- Medina of Fez,
- Ali bin Yusuf Medresesi,
- Suvayr,
- Kasbah of Ait Ben Haddou,
- Merzouga Desert,
- Merzouga Dunes,
- Gorges du Dades,
- Marakeş,
- Medine,
- Mount Toubkal,
- Ouzoud Falls,
- Suvayr Surları,
- Jemaa el Fna Meydanı,
- Kasbah Amridil,
- Legzira Beach,
- Volubilis
Fas Krallığı’nda gezmeniz ve görmeniz gereken merkezi yerler;
- Chefchaouen Old City,
- Kasbah of Ait Ben Haddou,
- Medine,
- II. Hasan Camii,
- Medina of Fez,
- Marrakech Souk,
- Essaouira Fishing Port,
- Kasbah Amridil,
- V. Muhammed'in Mozolesi,
- Salé,
- Asilah Medina,
- Bahia Sarayı
Fas Krallığı’nda gezmeniz ve görmeniz gereken mimari yapılar;
- Bahia Sarayı,
- Ebu İnaniye Medresesi,
- Ali bin Yusuf Medresesi,
- Attarin Medersa,
- Hassan Tower,
- Station Marrakesh,
- Koutoubia Camii ve Minaresi,
- Bab Boujloud,
- Royal Palace of Rabat,
- Taourirt Kasbah,
- Cherratin Medersa,
- Saadian Tombs,
- St Andrew
Fas Krallığı’nda gezmeniz ve görmeniz gereken tarihi yerler;
- Kasbah Amridil,
- Suvayr,
- Ali bin Yusuf Medresesi,
- Salé,
- Kasbah of Ait Ben Haddou,
- Meknes,
- Kasbah des Oudaias,
- Arsat Moulay Abdeslam Siber Parkı,
- Koutoubia Camii ve Minaresi,
- El Badi Palace,
- Tangier Casbah,
- Kairaouine Mosque,
- Kasbah du Pacha el Glaoui,
- Agadir Kasbah,
- Mellah,
- El Hedim Square,
- Marrakech Ramparts,
- Agadir Oufella Ruins,
- Taourirt Kasbah
Fas Krallığı’nda gezmeniz ve görmeniz gereken kaleler;
- Chateau Buisson dit Chateau Rouge,
- Agadir Tasguent
Fas Krallığı’nda gezmeniz ve görmeniz gereken kilise ve katedraller;
- Cathedrale Saint-Pierre,
- Mosquee de la Cite Portugaise,
- Aben Danan Synagogue,
- Russian Orthodox Church,
- Simon Attias Synagogue,
- Church of the Assumption,
Fas Krallığı’nda gezmeniz ve görmeniz gereken müzeler;
- Maison de la Phptographie,
- Ecomusee Berbere,
- Jardin Majorelle,
- American Legation,
- Boucharouite Museum,
- Nejjarine Ahşap Sanatları ve Ürünleri Müzesi,
- Musée des Sources de Lalla Mimouna,
- Ensemble Artisanal,
- Le Jardin Secret,
- Mouassine Museum,
- Maison Tiskiwin,
- Museum Mohamed VI of Modern and Contemporary Art
Fas Krallığı’nda gezmeniz ve görmeniz gereken parklar, bahçeler, doğal oluşumlar ve plajlar;
- Merzouga Desert,
- Gorges du Dades,
- Equi Evasion,
- Desert Majesty,
- Merzouga Dunes,
- Ouzoud Falls,
- Mount Toubkal,
- Legzira Beach,
- Agadir Beach,
- High Atlas Mountains,
- Bleukite Essaouira,
- Todgha Gorge,
- Bivouac sous les Etoiles,
- Essaouira Beach,
- Jardin Jnan Sbil,
- Cascades d'Akchour,
- Ecotourisme et Randonnees,
- Draa Valley,
- Le Jardin Secret,
- Arsat Moulay Abdeslam Siber Parkı
Fas Krallığı’nın mutfağı, Fas mutfağıdır. Fas mutfağı oldukça fazla çeşit bulunabilen zengin bir mutfaktır. Dana eti, kuzu eti, tavuk eti ve balık eti başta olmak üzere deniz mahsulleri olarak etin önemi Fas mutfağında oldukça büyüktür. Özellikle deniz ürünleri, Fas mutfağının vazgeçilmez öğeleri arasında yer almaktadır. Fas mutfağının vazgeçilmezleri arasında yer alan bir diğer öğe ise mezelerdir. Hemen her öğünde meze, sofradaki yerini korumaktadır.
Faslıların kahvaltı öğünleri oldukça hafif geçmektedir. Kahvaltı öğünlerinde genellikle peynir, yumurta, reçel, bal ve tereyağı tüketilmekte, çay ve kahve de kahvaltı öğününe eşlik etmektedir. Çorba ile başlayan öğle ve akşam yemeği öğünleri, salatalar ve mezelerle devam ettirilmektedir. Çorba çeşitleri genellikle nohut, bakla ve mercimek gibi malzemelerle meydana gelmektedir. Çorbanın ardından ana yemeğe geçen Faslılar, ana yemekten sonra da tatlı tüketirler. Ana yemeklerin birçoğuna mutfağın ana öğelerinden biri olan balık eti eklenmektedir. Tatlıların yanı sıra her yemekten sonra meyve yemek, Faslıların adeta bir kültürüdür. En çok tüketilen meyve ayvadır.
Fas mutfağının en ünlü ve sıkça tüketilen yemekleri ve tatlıları arasında; kuzu etli, tavuk etli, balık etli ve çeşitli sebzelerle fırında, tavada veya ızgarada pişirilebilen kuskus, balıkla yapılan bir çeşit çorba olan harira, kuzu etinin yanında domates, biber ve soğan eklenerek pişirilen kaliya, baklava hamuruna benzeyen bir hamurla hazırlanan ve kuzu eti, tavuk eti, badem, maydanoz, tarçın ve bal ile harmanlanan bir tatlı olan pastilla yer almaktadır.
Büyük bir kısmını Müslüman halkın oluşturduğu Fas Krallığı’nda yaygın olarak içki tüketilmemektedir fakat turistler için turistik mekanlarda içki satışı yapılmaktadır. Ülke genelinde en çok tüketilen alkolsüz içkiler kahve ve çaydır.
Fas mutfağını ve diğer mutfakları tadabileceğiniz restoran ve kafeler;
- Amal,
- Brasserie La Tour,
- Roti D'or,
- Libzar,
- Blend Gourmet Burger,
- L'Annexe,
- Tula Comida Latina,
- Restaurant Cafe La SQALA,
- Amaia Restaurant,
- Atelier Oriental,
- Rick's Cafe,
Alışverişi seven kişiler için adeta bir cennet olan Fas Krallığı’nda satın alınabilecek birçok farklı eşya bulunmaktadır. Bu eşyalar arasında; celleba ismindeki yerel kıyafetler, dokuma halılar, gümüş eşyalar, kilimler, çeşitli baharatlar, argan yağı, Fes porselenler, deri kıyafetler, babuş isimli yerel terlikler, hançerler, Tajine kapları, çeşitli bakır eşyalar ve daha birçok ürün yer almaktadır.
Fas Krallığı’nda alışveriş yapılabilecek alışveriş merkezleri, çarşılar, hediyelik eşya ve antika dükkanları;
- Menara Mall,
- Morocco Mall,
- Coin Berbere,
- Anfaplace Shopping Center,
- Marrakech Henna Art Cafe ,
- Megamall,
- Warda la Mouche,
- Medina of Fez,
- 33 Rue Majorelle,
- Jemaa el Fna Meydanı,
- Marrakech Souk,
- Chouara Tannery,
- Art Argile,
- Souqs of Rissani,
- Le Souk,
- Musee de la Palmeraie
