Resmi ismi Azerbaycan Cumhuriyeti olan ve ülke içinde resmi olarak Azeri Türkçesi konuşan Azerbaycan coğrafi konumuna bakıldığında Avrupa ile Asya kıtalarının birleşim noktasında kalmakta. Güney Kafkasya’da konumlanmaktadır. Komşularına baktığımızda kuzeyden Rusya Federasyonu ve Gürcistan'a batıda Ermenistan güneyde İran İslam Cumhuriyeti'ni görürken Güney batıda ise Türkiye Cumhuriyeti ile komşu olduğunu görmekteyiz. Ayrıca Azerbaycan Hazar denizine kıyısı olan ülkelerdendir. Türkiye Cumhuriyeti için büyük önem arz eden Azerbaycan Türkiye Cumhuriyeti ile yani Türkiye Türkçesi ile hemen hemen aynı Türkçeyi konuşmakta ve ufak lehçe farkları taşımaktadır.
Azerbaycan'ın isminin tam olarak nereden geldiği bilinmemekle beraber milattan önce 323 yılında bölgeye gelen Romalı komutanlardan Atropine isimli bir generalin ismini taşıdığı söylenmektedir. Ayrıca od mânâsına gelen Azer cümlelerinden oluştuğu da düşünülmektedir. Bir söylem olsa da Romalı General Atropates isminin tamamen efsane olduğu yerel halk tarafından söylenmektedir. Zira bölgede yaşayan Hazar Türkleri Azerbaycan'ın ismi konusunda belirleyici rol oynamıştır. Azerbaycan iklim farklı bakımından oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Azerbaycan'ın Dünya üzerinde kayda geçmiş dokuz farklı iklimi taşıyan ve bu iklimlere göre bölgelerinde farklı sıcaklık dereceleri barındırdığı bilinmektedir. Azerbaycan'ın coğrafi konumuna daha yakından baktığımızda ülkenin toplam sınır uzunluğunun 3600 kilometre olduğunu görüyoruz.
Azerbaycan Türk Soy ağacından gelen resmi olarak bir Türk etnik yapısına sahiptir. Azeri Türkleri ülkenin yüzde 82’sini oluşturmaktadır. Azerbaycan'ın içinde bulunan Azeri Türklerinin sayısı resmi olarak 5 milyon 805 bin civarındadır. Ayrıca ülke 390.230 Ruslara 390 150 Ermenilere 171 bin lezgilere 44100 Avar Türklerine ve 30800 Yahudilere ev sahipliği yaparken 80 bin civarında herhangi bir etnik yapıya bağlı olmayan yabancı ülke vatandaşlarının barındırmaktadır.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler birliği ile 1991 yılına kadar yoluna devam eden Azerbaycan 1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından bağımsızlığını ilan ederek bölgede bağımsız bir Türk Cumhuriyeti olarak yaşantısına başlamıştır. Azerbaycan halihazırda Ermenistan'la ciddi toprak sorunları yaşamaktadır. Yukarı Karabağ isimli bölgenin yaklaşık nüfusu 295 bin kişi yaşıyor olsa da Ermeni işgali altında olan bölge Resmi olarak Birleşmiş Milletler ve Agit kararlarına rağmen işgal kaldırılmamıştır.
Azerbaycan siyasi yapısına kısaca göz attığımızda ülkeyi yeni Azerbaycan Partisi 1993 yılından bu yana yönetmeye devam etmektedir. Her ne kadar farklı isimler altında farklı partiler kurulsa da bu partiler resmi olarak aktivite göstermemektedir. Milli Musavat partisi Ana muhalefet koltuğunda oturmaya devam etmektedir. Azerbaycan Rusya ile yakın ilişkilerini halihazırda İçinde bulunduğumuz dönemde de sürdürmektedir. 1991 yılında bağımsızlığına kavuşan Azerbaycan bu süreçte oldukça sıkıntılı dönemler yaşamış olsa da daha sonra ortaya çıkan doğalgaz petrol ve demir madenleri ile ayrıca ham petrol ihracatı ile ekonomisini kalkındırmayı başarmıştır. Ülkenin tarım için son derece zengin topraklara sahip olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Özellikle Turizm için büyük yatırımlar yapan Azerbaycan Cumhuriyeti ülkenin dört bir yanında barındırmış olduğu turistik alanlar ile de Turizm'den büyük gelir elde etmek istemekte olduğunu göstermektedir. Bankacılık ile sigorta sektöründe büyük atılımlar gösteren Azerbaycan bu alanda dünyaya birçok ulusal şirket kazandırmayı başarmıştır. Dünya Petro-kimya ihracatında önemli yer kaplayan Azerbaycan Rusya'dan sonra dünyanın en büyük doğal gaz ihracatçılarından biridir. Azerbaycan sanayisi de yapmış olduğu büyük yatırımlarla ve devletin göstermiş olduğu büyük teşvikler sonucu oldukça büyük ilerlemeye sahne olmuştur. Azerbaycan milli gelirinin Yüzde 48 ini tam olarak Sanayi oluşturmaktadır. Ülkede ağır sanayi Elektrik Makine Kimya Orman Ürünleri dokuma dikiş deri ve kürk kunduracılık sektörlerinde de büyük ihracatın olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Azerbaycan ulaşımda büyük ve gelişmiş kaynaklara sahip olan ülkelerin başında gelmektedir. Toplam demiryolu ağı 2090 kilometre olan Azerbaycan tam olarak 30 bin 400 kilometre kara yoluna sahiptir. Ayrıca ülkede deniz ulaşımı Hazar Denizi üzerinde sık seferler ile yapılmaktadır. Hava ulaşımı için ülkenin ulusal havacılık şirketi olan Azerbaycan Airlines son yıllarda dünyanın birçok noktasına olduğu gibi İstanbul'da da birçok sefer düzenlemektedir. Sadece Türkiye'ye ve Avrupa'ya uçmakla sınırlı kalmayan havayolu şirketi dünyanın en uzak noktalarına Pekin Amerika gibi uzak kıtalara arası seferler düzenlemektedir.
Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ayrıldıktan sonra eğitim seferberliğine kalkışan ülkelerin başında gelmektedir. Özellikle eğitime büyük önem veren Azerbaycan nüfusunun yüzde yüzünü okuma yazma öğrenmesini sağlamıştır. Bu yönüyle bakıldığında Azerbaycan tam bir üniversiteler ülkesi olarak adlandırılmaktadır. Eğitimin oldukça ucuz olduğu ülkede ayrıca çok önemli bilim insanlarının da yetişmesi için son yıllarda büyük yatırımlar yapılmaya başlanmıştır. Özellikle sağlık alanında Azerbaycan'ın dünyaya sunmuş olduğu birçok bilim adamı Avrupa'nın ve Amerika'nın önemli kuruluşlarında aktif olarak çalışmalarını devam ettirmektedir. Azerbaycan'da ülkemizde benzerlik gösteren bir Sağlık Güvenlik Kurumu da bulunmaktadır. Azerbaycan'da emeklilik yaşına göz attığımızda kadınlarda 55 erkekler için 60 yaş sınırının olduğunu görülmektedir.
Azerbaycan Turizm açısından önemli değerlerle karşımıza çıkmaktadır. Daha önce söz ettiğimiz gibi Azerbaycan üzerinde birçok turistik alanı yanı sıra UNESCO tarafından dünya mirası listesinde olan Seher bölgesini de içinde barındırmaktadır. Azerbaycan genel itibariyle sahip olduğu Hazar Denizi sayesinde yaz turizmi de olanak sağlayan bölgenin en çok tercih edilen ülkeleri arasında gelmektedir. Özellikle Arap turistler tarafından yaz dönemlerinde deyim yerindeyse işgal edilen Azerbaycan sahilleri kışın daha çok tarih ve tarihi eser turizmi için Uzakdoğu ülkelerinin vatandaşları tarafından tercih edilmektedir. Ülkemizden Azerbaycan'a yönelik çok sık turistik gezi düzenlenmese de Azerbaycan mutlaka gidilmesi gereken görülmesi gereken tarihi eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Ülkede tam olarak 6500 kültür merkezi ve 5000 civarında kütüphane yer almaktadır. Ayrıca ülkede 125 müze 150 üstünde Sanat Galerisi 43 adet halk tiyatrosu ve 3680 Kültür Evi konumlanmaktadır. Bu yönüyle bakıldığında Azerbaycan'ın sanata ve sanatçıya ne kadar değer verdiğini görmek zor olmayacaktır. Azerbaycan geçmiş dönemde Rusya ile yaşamış olmanın getirdiği farklı avantajları ve dezavantajları da beraberinde taşımaktadır. Zira ülke tam gerilimi silememiş ve birçok bölgesinde sorunlar yaşadığı bilinmektedir. Bu gerilimler ufak da olsa etnik çatışmalara rastlanmaktadır. Bunlardan en bilindiği Karabağ sorunu ve zaman zaman İran akıllı vatandaşlarla Azeri vatandaşların sürtüşmeleri olarak bilinmektedir.
Daha önce Azerbaycan'ın büyük bir Turizm potansiyeline sahip olduğunu söylemiştik turistik alanlarına yakından baktığımızda ilk olarak karşımıza şirvan şahlar Sarayı çıkmakta. On beşinci yüzyılda yapıldığı tahmin edilen şirvan şahlar hanedanı tarafından yapılan saray, o dönem ki İbrahim halilullah’a adanmıştır. Bakü şehrinde yer alan Saray barındırdığı taş mimari ile çok büyük ve hassas bir denge ile yapılmış izlenimi sunmaktadır. Ayrıca UNESCO tarafından 2000 yılında dünya kültür mirasına dahil edilen Şirvan şahlar Sarayı 1964 yılında başladığı müze faaliyetlerini İçinde bulunduğumuz 2016 yılında da devam etmektedir.
Bakü tam manası ile bir turistlik bölgeler başkentidir. Zira Bakü içerisinde Kız Kulesi ismiyle barındırdığı inanılmaz görkemli ve insana baktıkça gizem katan her yönüyle Mimarlık kokan bir kale duvarını sunmaktadır. Şehrin Güneydoğu Bölgesi'nde yer alan Kız Kulesi ülkemizde olan Kız Kulesi ile sık karıştırılırsa da kule tamamen toprak alan üzerine inşa edilmiş ve 8 kattan oluşmaktadır. Kulenin tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemekle birlikte 1964 yılında başladı müze hayatı İçinde bulunduğumuz yıl itibariyle devam eden bir başka alandır. Ayrıca UNESCO 2000 yılında Kız Kulesi'ni Dünya Mirası olarak korumaya almış ve gezilip görülmesi gereken önemli yerler listesinde yer verilmiştir. Yapı tamamen taştan yapılmış ve içinde birçok farklı mozaiği barındıran kesinlikle Bakü ziyaretiniz sırasında görülmesi gereken alanların başında gelmektedir.
Bakü her yanında turistik eserleri yanı sıra müzeleri de barındıran bir şehir. Bakü'nün en önemli müzelerinden olan Azerbaycan halı Müzesi 1967 yılında resmi olarak Latif kerimov'un yardımları ile kurulmuştur. Müzede yaklaşık 6 bin değerli halının bulunduğu ve bu halıların Ortaçağ'da üretilmiş çok kaliteli paha biçilemeyecek özellikler taşıdığı söylenmektedir. Müze 14.Yüzyıl ile 20.yüzyıl arasında dokunmuş olan kasım uşağı halılarını da içinde barındırmaktadır. Ayrıca 2014 yılında tamamlanan Hüseyinov Caddesi üzerinde katlanmış halı biçiminde yapılmış yeni binaya müze taşınmıştır. İsmi 2014 yılında değiştirilerek Azerbaycan halı Müzesi olarak belirlenmiştir.
Haydar Aliyev ülkenin kurucu cumhurbaşkanı ve ülke için çok değerli siyasetçilerin başında gelmektedir. 2013 yılında Haydar Aliyev adına kurulmuş olan Kültür Merkezi tam olarak 101 bin metrekarelik bir alana kurulmuştur. Azerbaycan'da inşaatına başlanmadan önce yapılmış olan mimari yarışmayı kazanan Zaha Hadid imzası ile yapımına başlanan Haydar Aliyev Kültür Merkezi'nin Detay mimarisini ise Kıbrıslı Mimar Saffet Kaya Bekiroğlu üstlenmiştir. Ayrıca 2012 yılında düzenlenen Eurovision şarkı yarışmasına ev sahipliği yapan Azerbaycan bu yarışmayı Haydar Aliyev Kültür Merkezi'nde düzenlemiştir. Tesisin yapımında insan hakları izleme örgütü yasadışı istimlak ve istek dışında yani zorla boşaltma suçu ile Azerbaycan hükümetine uluslararası hukuka şikayet etmiş olsa da iddialar kanıtlanamamış durumdadır. Ayrıca binanın yapımında Bosna ve Sırbistan'dan savaş sebebiyle kaçan işçilerin zorla çalıştırıldığı dedikoduları da Haydar Aliyev Kültür Merkezi hakkında çıkan diğer çirkin iddialardandır.
Azerbaycan sanata ve sanatçıya önem veren ülkelerin başında yer almaktadır. Bu maksatla daha öncede Azerbaycan'da birçok farklı sanat Müzesi'nin olduğundan söz etmiştik. Bu müzelerin en ünlüsü olan ve Bakü'de yer alan Bakü modern Sanat Müzesi 2009 yılının 20 Mart gününde hizmet vermeye başlamıştır. Müze Çağdaş sanat eserlerini barındırması yanı sıra 1905 ile 1960 yılları arasında dünya sanat tarihine kazandırılmış eserlerde koleksiyon manasında ev sahipliği yapmaktadır. 1000 kadar eseri içinde barındıran Çağdaş Sanat Müzesi Bakü'nün görülmesi gereken en önemli noktalarından biridir. Ayrıca müze içerisinde 800 resim 200 heykelden oluşan bu koleksiyon dünyada birçok uluslararası sanat yarışmasında ödül almış eserleri içinde barındırmaktadır. Bakü modern Sanat Müzesi için toplanan eserler sadece resim ve heykel den oluşmamakta son yıllarda fotoğraf ve video alanlarında da birçok eserin müzeye kazandırılması sağlanmıştır.
Azerbaycan ulusal güzel sanatlar Müzesi faaliyete 1936 yılında geçmiştir. O dönem Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler birliği ile birlikteliğini devam ettiren Azerbaycan sanata ve sanatçıya verdiği önemi tarihin her evresinde sürdürmeye devam ettirmiştir. Müze 15 binden fazla Eser'e ve üç binden fazla depoda bekleyen sergilenmemiş tarihin önemli sırlarını barındıran farklı eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Müzenin konumlandığı bina 1885 yapılmıştır. Bina 1895 mariinski kız Lisesi olarak hizmet vermiştir. Müze içerisinde resimler gravürler heykeller 60 farklı odada sergilenmektedir. Ayrıca müzede birçok İtalyan Fransız Hollandalı ve Alman sanatçının resimleri de bulunmaktadır. Müzede bir de İran Türk Çin ve Japon sanatının sergilendiği salon bulunmaktadır. Eğer sizde Azerbaycan'ın Bakü ziyareti de saymakla bitiremeyeceğimiz kadar önemli turistik noktayı görmek isterseniz size gereken tek şey Azerbaycan uçak bileti. Sahip olacağınız Bakü uçak bileti sizi sanatın ve sanatçının kalbine taşırken olağanüstü sergilerde müzelerde ve galerilerde gezinize olanak sağlayacak.
Azerbaycan’a gidip bu kadar turistik ve kültürel alanı gezip mutfağı ziyaret etmemek olmaz diyenlerdenseniz; Azerbaycan mutfağı Türk mutfağının devamı olarak adlandırılabilir. Zira ülke Türk tatlıları yanı sıra kendine has birçok değişik tadı da barındırmaktadır. Genellikle hamur işi olan yiyecekleri et ile harmanlandığından doyumsuz tatlar sunabilmektedir. Azerbaycan mutfağına yakından baktığımızda pilavın salatanın ve mantı tarzı yapılan hamur yemeklerinin büyük bir öneme sahip olduğunu söylemek mümkündür. Ayrıca Hazar Denizi’nin dünyaya nam salmış balığı asetrinin Azerbaycan'da çok önemli bir yiyecek olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Diğer yerel Azeri yemeklerine göz attığımızda piroşki yemeği ikinci büyük öneme sahiptir. Bu yemek üzerine yoğurt dökülen yapıda olduğu için ülkemizde mantı ya benzeyen bir yemek olarak tarif edilebilir. Ayrıca Azerbaycan ülkemizde olduğu gibi börek ve Kebaplara da büyük önem vermektedir. Ülkenin neredeyse her köşe başında bir et lokantası söz konusu. Ülkede Tarım ve hayvancılığın yaygın olmasından kaynaklı olarak et ve et ürünlerinin fiyatları da oldukça düşüktür. Bu yönüyle bakıldığında Azerbaycan için söylenebilecek en doğru şey eğer et konusunda düşkünlüğünüz varsa Azerbaycan'ın sizin için doğru nokta olacağıdır.
Azerbaycan'a gitmek isteyen vatandaşların sadece bir pasaporta sahip olması yeterli. Turistik vizeler Azerbaycan sınır Kapısı'ndan girildiği anda 5 dakikalık bir işlem sonucunda alınabiliyor. İki ülke arasında aktif olarak çalışan suç ve suçlu iadesi programları çerçevesinde ülkeye giriş ve çıkışlarında sıkı bir denetimden geçiyorsunuz. Fakat ülkeye girmenize engel olan bir durum söz konusu değilse Azerbaycan’a gitmenizi engelleyecek herhangi bir sorun kalmıyor. Ayrıca ülke Türk halkına karşı özellikle bir yakınlık hissetmekte. Aynı Soydan geldiği bilinen Türk ve Azeri halkları bu noktada da Türk insanına karşı göstermiş olduğu sıcaklıkla Türkler için daha önemli bir turistik rotaya dönüşmüş durumda. Zira ülkede aynı dili konuşan iki halkın büyük avantaj yakaladığını söylemek doğru olacak. Türk yatırımcının büyük önem verdiği Azerbaycan turistik hayatı gitgide hem eğlence sektöründe hem de turizm alanında gelişmekte. Ülkede yatırım yapan birçok Türk yatırımcı söz konusu. Gittiğiniz otellerde ya da gittiğiniz yerel lokantalarda kesinlikle gerçek Türklerle karşılaşmanız mümkün. Ayrıca Azerbaycan ve Türkiye arasında bir dil sorunu olmadığı için sokakta herhangi bir sorun yaşadığınızda çok kolay bir şekilde çözmemiz turizm için ayrıca bir avantaj. Azerbaycan'ın en önemli ve başkenti olan Bakü Üzerinde birçok önemli turistik alanı barındırıyor. Azerbaycan uçak bileti ülkemizde birçok noktada satılmakta. Ülkeye girişi için sadece bir uçak bileti sizin için yeterli olacaktır. Ülkemizden Bakü uçak bileti alarak Azerbaycan'a direkt aktarmasız uçuşlar düzenleyebilirsiniz. Zira Azerbaycan'ın diğer şehirleri için önce Bakü’den sonradan bir aktarma ile dilediğiniz şehre uçmanız mümkün. Azerbaycan'a Uçan havayolu şirketleri Azerbaycan Airlines Türk Hava Yolları Pegasus gibi ülkemizin önde gelen ava yolları olarak karşımıza çıkmakta. Gün içerisinde birçok kez Bakü'ye İstanbul'dan uçuş düzenlenmekte. Bu yönüyle bakıldığında Azerbaycan'ın ülkemiz için çok uzak bir yer olmadığı ve kesinlikle gidilip görülmesi gereken bir alan olduğunu söylemek mümkün.
